แหล่งกำเนิดรังสีเอกซ์ในทางดาราศาสตร์

แหล่งกำเนิดรังสีเอกซ์ในทางดาราศาสตร์ หมายถึงวัตถุในจักรวาลประเภทใดก็ตามที่ปล่อยรังสีที่ความยาวคลื่นรังสีเอกซ์ เนื่องจากชั้นบรรยากาศของโลกดูดซับรังสีเอกซ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมาก กล้องโทรทรรศน์และเครื่องตรวจจับรังสีเอกซ์จึงต้องยกขึ้นเหนือชั้นบรรยากาศด้วยยานอวกาศเพื่อสังเกตวัตถุที่ปล่อยรังสีแม่เหล็กไฟฟ้าดังกล่าวความก้าวหน้าในการใช้เครื่องมือและเทคนิคการสังเกตที่ได้รับการปรับปรุงได้นำไปสู่การค้นพบแหล่งกำเนิดรังสีเอกซ์จำนวนมากขึ้น ในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 มีการตรวจพบวัตถุเหล่านี้นับพันทั่วจักรวาลดวงอาทิตย์เป็นวัตถุท้องฟ้าดวงแรกที่กำหนดให้ปล่อยรังสีเอกซ์ เครื่องนับรังสีที่เกิดจากจรวดวัดการปล่อยรังสีเอกซ์จากโคโรนา (บรรยากาศชั้นนอก) ในปี พ.ศ. 2492 อย่างไรก็ตาม จักรวาล ดวงอาทิตย์เป็นแหล่งรังสีเอกซ์ที่อ่อนแอจากภายใน และโดดเด่นเพียงเพราะอยู่ใกล้โลกมาก การตรวจจับรังสีเอกซ์ที่ชัดเจนจากดาวฤกษ์ธรรมดาดวงอื่นที่อยู่ไกลออกไปนั้นประสบความสำเร็จในอีก 30 ปีต่อมาโดยดาวเทียม HEAO 2 ที่โคจรอยู่ซึ่งรู้จักกันในชื่อหอดูดาวไอน์สไตน์ ตรวจพบดาวธรรมดามากกว่า 150 ดวงด้วยรังสีเอกซ์จากโคโรนาของพวกมัน ดาวฤกษ์ที่สังเกตได้ครอบคลุมเกือบทั้งหมดของประเภทดาว เช่น แถบลำดับหลัก ดาวยักษ์แดง และดาวแคระขาว ดาวฤกษ์ส่วนใหญ่ปล่อยพลังงานเพียงเล็กน้อยในรูปของรังสีเอกซ์ ดาวมวลสูงอายุน้อยเป็นตัวปล่อยรังสีเอกซ์ที่ทรงพลังที่สุด มักเกิดในเนบิวลา และก๊าซโคโรนาที่ร้อนสามารถขยายตัวเพื่อทำให้เนบิวลาเป็นแหล่งรังสีเอกซ์ที่ตรวจจับได้